Nu vrijwel iedereen een telefoon met camera bij zicht draagt verschijnen er vaak foto’s en filmpjes (van onwetende anderen) op het internet. De vraag hierbij is: mag je zomaar iemand filmen of fotograferen, en is het toegestaan om deze beelden te plaatsen op het internet zonder toestemming?
Op deze pagina lees je meer over de wetgeving omtrent het maken en plaatsen van beeldmateriaal.
Is iemand filmen zonder toestemming strafbaar?
Iemand filmen zonder toestemming is niet strafbaar. De algemene regel die geldt is: fotograferen en filmen op de openbare weg en in openbare ruimtes mag. Fotograferen en filmen op de openbare weg en in openbare ruimtes is toegestaan, omdat het valt onder de zogeheten ‘vrijheid van informatiegaring’. Dit is een onderdeel van de vrijheid van meningsuiting (artikel 10 EVRM):
De regels van filmen openbare weg:
- Men hoeft, indien ze gebruik maken van een met de hand vastgehouden camera, een ander niet te waarschuwen voordat hij/zij in beeld is.
- Er mag ook met een aangebrachte camera gefotografeerd worden, indien de aanwezigheid van de aangebrachte camera duidelijk is aangegeven. Mensen moeten hiervoor gewaarschuwd worden vóórdat ze gefilmd worden.
Portretrecht openbare ruimte
Van portretrecht is sprake als iemand herkenbaar is afgebeeld op een foto, tekening of schilderij. Dit hoeft niet alleen te gaan over iemands gezicht, maar kan ook gaan over bijvoorbeeld specifieke voorwerpen, een bepaalde omgeving of een typerende lichaamshouding.
Ik ben gefilmd, wat zijn mijn rechten?
Heeft iemand beeldmateriaal van u gemaakt en geplaatst op het internet? Ondanks de vrijheid van informatiegaring en de vrijheid van meningsuiting heeft een persoon nog steeds recht op privacy. Daarmee kunt u zich beroepen op het portretrecht.
Het portretrecht houdt in dat een foto of film van een bepaald persoon niet zomaar herkenbaar mag worden gepubliceerd, als de desbetreffende persoon een redelijk belang tegen de publicatie heeft.
Maar wanneer is er sprake van een redelijk belang? Dat is niet eenvoudig te zeggen. De rechter zal een oordeel moeten vellen. Het heimelijk filmen van een privégesprek met Onno Hoes door Powned was bijvoorbeeld niet volgens de wet.
Ongevraagd foto’s publiceren is dus niet aan te raden. Niet alleen omdat mensen het vaak als onprettig ervaren om gefilmd te worden zonder toestemming, maar ook omdat u in de knel kunt komen met portretrecht.
Filmen in besloten ruimtes
In besloten ruimtes, zoals bijvoorbeeld op het werk, mogen mensen in beginsel niet zomaar worden gefilmd. De regels voor de besloten ruimtes zijn strenger dan voor de openbare ruimtes, door het feit dan mensen aannemen dat zij privacy hebben. In dat geval wordt aan het recht van privacy meer gewicht toegekend.
Mag je politie filmen?
Het komt steeds vaker voor dat werk van politieagenten op straat wordt gefilmd. Er wordt door de filmer dan beweerd dat hij/zij ‘gewoon mag filmen, want dit is de openbare weg’. Maar mag u de politie filmen zonder toestemming?
In principe mag u politie filmen, ware het niet dat deze filmpjes vaak worden gepubliceerd op internet. En dat kan dan weer in strijd zijn met het hierboven besproken portretrecht.
De rechter zal in zo’n geval een afweging moeten maken:
- Enerzijds oefent de politieagent een openbare taak uit, waarbij soepeler wordt omgegaan met portretrecht.
- Anderzijds kan het zijn dat de gefilmde politieagent nadelige gevolgen ondervindt van de publicatie van het filmpje, bijvoorbeeld als hij in zijn privéleven wordt aangesproken op bepaalde politieacties.
Wanneer de rechter publicatie van het filmmateriaal verbiedt, is het vaak echter al te laat: het filmpje is dan al vaak gedeeld op internet en social media. Een eventuele schadevergoeding kan dan worden verhaald op de maker van het filmmateriaal.
Het is daarom slim om gezichten van politieagenten te vervagen alvorens dergelijke filmpjes te publiceren.
Aansprakelijkheid en schadevergoeding
Meer informatie over aansprakelijkheid en schadevergoeding? Neem contact op met een letselschade advocaat.
